Nghi thức cúng giỗ (Dành cho gia đình tự làm lễ – người mất là nhân dân Phật tử chưa phát nguyện Bồ Đề tu lục hòa)

I. Lời Dẫn

1. Lợi Ích Cho Người Mất

Kính thưa quý vị, Đức Phật dạy khi con người mất đi, rất ít người được tái sinh trở lại làm người, phần đa số là tái sinh làm vong linh, ngạ quỷ, súc sinh địa ngục. Đức Phật lại dạy cho mọi người khi có người thân mất, người nhà quyến thuộc nên tụng kinh cho người mất nghe, nếu người mất đó từ trước đã có chút tâm tính hiền thiện thì có thể họ được giác ngộ, trong khi nghe kinh mà được giải thoát. Và nếu người mất đó từ trước tâm tính hiền thiện hoặc không hiền thiện nếu người thân nên cúng lễ, làm các việc thiện, cúng dường Tam Bảo, hồi hướng phúc báu đó, đến cho người mất thì người mất cũng sẽ được lợi ích. Người mất nương nhờ vào sự tụng kinh, cúng lễ, phúc báu mà thân quyến hồi hướng, sẽ được hưởng các điều tốt đẹp, tương ưng với phúc hồi hướng đó.

Nên sau khi gia đình có người thân mất, nếu quý vị thông qua việc lễ cúng, đúng theo nghi thức Phật giáo này, thì quý vị sẽ giúp cho người thân, được bớt khổ hoặc hết khổ, tùy thuộc vào công đức phước báu hồi hướng của quý vị.

2. Lợi Ích Cho Gia Đình

a. Lợi ích tu tập cho gia đình
– Gia đình thực hành tu tâm hiếu, nghĩa: Làm các việc đúng lời Phật dạy, cúng dường Tam Bảo hồi hướng phúc, lợi ích cho người mất.
– Gia đình thực hành tu tâm từ bi: Hiến cúng vật thực trong đàn lễ cúng thí thực, đến cho chúng sinh trong cõi ngạ quỷ (vong linh, cô hồn). Cứu mạng chúng sinh.
– Gia đình thực hành công đức giác ngộ cho mình và tăng duyên giác ngộ cho người mất, cho chúng sinh, qua việc lễ bái, tụng kinh, khai thị.
b. Lợi ích nhân quả phước báu cho gia đình
– Tăng trưởng tâm biết ơn, hiếu nghĩa, nhiều kiếp về sau, được cha mẹ chăm lo, mọi người giúp đỡ. Hiện tại hồi hướng công đức cho con cháu, để được ngoan hiền, ơn nghĩa.
– Cúng thí thực: sinh ra công đức, được người giúp đỡ, lúc cơ nhỡ khó khăn, được phước phần về đồ ăn uống.
– Lễ phóng sinh: sinh ra công đức, tiêu trừ các ác nạn về sức khỏe, bệnh tật, tai nạn, thọ mạng được kéo dài.
– Làm đàn lễ cúng, đúng theo lời Phật dạy: sinh ra các công đức phước báu thiện lành, khiến hiện tại gia đình tăng duyên hạnh phúc và lợi ích cho các kiếp sau.
– Pháp hội cúng lễ này, tạo duyên cho cả người đã mất và gia đình được tu tập, được phúc báu hiện tại kiếp này và đời đời kiếp kiếp sinh về nơi đâu nhân duyên này khiến sẽ gặp lại nhau, hội tụ với nhau, luôn mang đến điều tốt lành cho nhau.

3. Các Vấn Đề Tâm Linh

– Không làm các việc trấn yểm.
– Không đốt vàng mã, giấy sớ.

4. Lưu Ý

– Biết rõ chỉ có tạo phúc cúng dường Tam Bảo, cúng dường tới Tăng đoàn phạm hạnh, từ năng lực tu tập của Tăng đoàn, thì mới sinh ra phúc báu và hồi hướng phúc báu đó đến cho người mất, thì mới đem đến lợi ích cho người mất và gia đình.
– Biết rõ việc làm lễ của mình, không thể so sánh với đạo tràng, với chư Tăng. Đạo tràng, có năng lực từ việc tu tập, thực hành pháp lục hòa. Chư Tăng, có năng lực từ việc thực hành các pháp giải thoát.

II. Hướng Dẫn Sắm Lễ

– Trước bát hương thờ Phật: một bát cơm, một cốc nước. (Nếu gia đình chưa có bàn thờ Phật, chưa có bát hương thần linh, thì không sắm lễ cúng Phật, không sắm lễ cúng thần linh, nhưng vẫn đọc phần cúng Phật, khi đọc thì hướng tâm tới Phật, nguyện dâng tất cả lễ đã sắm để cúng Phật, rồi thừa lộc Phật, vẫn hiến cúng được cho chư Thiên, chư Thần và các vong linh).
– Trước bát hương thờ Thần Linh (chư Thiên, chư Thần, Thổ Công, Thần đất…): một bát cơm, một cốc nước. Ban thờ thần linh ở chỗ khác, xa với bàn thờ người mất, thì lễ vẫn đặt trước bát hương thần linh và ngồi cúng tại đàn lễ người mất.
– Ban thờ vong: quả, một mâm cơm chay.

Quý vị và các bạn tùy duyên tải và in bản PDF tại đây: Nghi thức cúng giỗ (Dành cho gia đình tự làm lễ – người mất là nhân dân Phật tử chưa phát nguyện Bồ Đề tu lục hòa)

III. Nghi Thức Cúng Lễ

Hướng Dẫn

– Pháp khí: chuông, mõ, khánh, tùy duyên dùng (có hoặc không).

Nghi Lễ

1. Nguyện Hương

(Quỳ, dâng 3 nén hương)

Nguyện đem lòng thành kính
Gửi theo đám mây hương
Phảng phất khắp mười phương
Cúng dường ngôi Tam Bảo
Thề trọn đời giữ đạo
Theo tự tính làm lành
Cùng pháp giới chúng sinh
Cầu Phật từ gia hộ
Tâm Bồ Đề kiên cố
Chí tu đạo vững bền
Xa biển khổ nguồn mê
Chóng quay về bờ giác
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát! (1 chuông, cắm hương)

2. Bạch Phật

(Quỳ)

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Đệ tử con tên là:… Hiện đang ở tại:…
Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con. Chúng con xin thỉnh chư Thiên, chư Thần Linh quang giáng đàn tràng ủng hộ cho chúng con.
Hôm nay là ngày… tháng… năm… là ngày giỗ… (mẹ, cha,… tên)… của chúng con, bỏ báo thân ngày… tháng… năm… an táng tại… gia đình con xin tu tập công đức, tụng kinh, cúng lễ để hồi hướng phước lành cho (mẹ, cha,… tên)…
Con kính bạch quý Ngài, nay con xin được sự gia trì của Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, của chư Tăng chùa Ba Vàng, con xin thỉnh chư Thiên, thiện Thần, Hộ Pháp đồng gia hộ cho đàn lễ và ủng hộ cho con nhất tâm thỉnh mời, vong linh (mẹ, bố…, tên)… mất vào hồi… ngày… tháng… năm… an táng… cùng các vong linh gia tiên tiền tổ họ… cùng các vong linh có duyên tại nơi đất ở của gia đình, được vân tập về nơi pháp hội đàn tràng, cùng chúng con tu tập và thọ hưởng phẩm thực hiến cúng của gia đình chúng con. Chúng con xin nhất tâm thỉnh mời.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 chuông)

(Nếu gia đình có ý định sẽ về chùa, cúng dường Tam Bảo hồi hướng phúc, cầu siêu cho người mất, thì khấn theo đoạn văn khấn sau.
Văn khấn: Và gia đình chúng con xin vào ngày… tháng… năm… sẽ về chùa (gửi tịnh tài về chùa), để cúng dường Tam Bảo hồi hướng phúc báu đến cho vong linh (mẹ, bố…, tên)… mất vào hồi… ngày… tháng… năm… an táng (gửi tro cốt tại)…
Nam mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Ma Ha Tát!)

(đọc tiếp)

Giờ này chúng con xin thỉnh hết thảy chư Thiên, chư Thần; thỉnh vong linh (mẹ, bố…, tên)…, cùng các vong linh, cùng với chúng con vào khóa lễ tu tập các công đức.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô A Di Đà Phật! (3 chuông)

3. Lễ Tán Phật

(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)

Đại từ đại bi thương chúng sinh,
Đại hỷ đại xả cứu hàm thức,
Tướng đẹp sáng ngời dùng trang nghiêm.
Chúng con chí tâm thành đảnh lễ.

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Chính Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Tăng bậc Hiền Thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)

4. Cúng Cơm

(Quỳ, chắp tay bạch)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền Tăng, gia đình chúng con thành tâm sắm sửa vật thực, tịnh tài dâng lên cúng dường:
Thượng: Chúng con xin dâng lên cúng dường thập phương chư Phật chứng minh.
Trung: Chúng con xin cúng dâng lên chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh.
Hạ: Chúng con xin cúng dường cho chư Thiên, chư Thần Linh tại nơi đây.
Sau: Chúng con xin được nương oai lực Tam Bảo, chúng con xin thỉnh mời và hiến cúng cho vong linh (mẹ, bố…, tên)… mất vào hồi… ngày… tháng… năm… an táng (gửi tro cốt tại)… cùng các vong linh mà con đã thỉnh mời.
Nguyện cho, vong linh (mẹ, bố…, tên)… cùng các vong linh, được nương sự bố thí, trong đàn lễ cúng này của gia đình con, mà được thọ thực no đủ.

(ngồi, khai chuông mõ. Đọc chú Biến thực, Biến thủy)

Biến thực chân ngôn: Nam mô tát phạ đá tha nga đá phả rô chỉ để ám tam bạt ra tam bạt ra hồng. (7 lần. 3 chuông) 
Biến thủy chân ngôn: Nam mô tô rô bà ra đát tha nga đá ra đát điệt tha án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (7 lần. 3 chuông)
Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (7 lần. 3 chuông)

(Nếu phát tâm cúng dường Tam Bảo về chùa thì đọc tiếp, nếu không cúng dường thì không đọc phần in đậm:
Nhân duyên ngày này, gia đình chúng con xin cúng dường hộ trì Tam Bảo, để hưởng phúc lành, từ nơi tu tập của chư Tăng chùa Ba Vàng, với tâm nguyện cho chư Tăng, được tứ sự như ý, phù hợp với việc tu tập, để hồi hướng công đức phúc báu, từ sự cúng dường của chúng con, đến các vị chư Thiên, chư Thần Linh và các vong linh.
– Chúng con cúng dường Tam Bảo với số tiền là… để hồi hướng phúc đến cho chư Thiên, chư Thần Linh.
– Chúng con cúng dường Tam Bảo với số tiền là… để hồi hướng cho vong linh (mẹ, bố…, tên)… mất vào hồi… ngày… tháng… năm… an táng (gửi tro cốt tại)…
– Chúng con cúng dường Tam Bảo với số tiền là… để hồi hướng phúc đến cho các vong linh, có duyên trong pháp hội.
Nam mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Ma Ha Tát.)

(Tụng tiếp)

Mong nguyện cho vong linh,
Thọ thực được no đủ,
Thần thức được khinh an,
Cùng nghe kinh thính pháp,
Giác ngộ được siêu sinh
Về cảnh giới an lành
Tu hành được giải thoát
Nam mô tiếp dẫn đạo sư đại nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát! (3 lần, 1 chuông)

5. Tụng Kinh

(Quỳ, chắp tay bạch)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Giờ này chúng con xin phép được tụng pháp bảo tôn kinh: bài kinh Chuyện Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường. Chúng con kính thỉnh chư Thiên, chư Thần, thỉnh vong linh (mẹ, bố…, tên)… và các vong linh cùng nghe kinh.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Kệ khai kinh
(ngồi tụng)

Phật Pháp cao sâu, rất nhiệm mầu
Trăm ngàn muôn kiếp dễ hay đâu
Con nay nghe thấy vâng gìn giữ
Nguyện hiểu nghĩa chân Đức Thế Tôn
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)

Bài kinh (ấn vào tên bài): Kinh Chuyện Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường

(Tụng kinh xong thì đọc tiếp)

VĂN KHAI THỊ
(ngồi, một người đọc)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con kính bạch Đức Phật, con tên là… là (con, cháu, anh, em…) của vong linh (cha, mẹ,… tên)… Con xin được nương tựa oai lực của Tam Bảo, đọc lại lời khai thị cho vong linh nghe.

Hỡi vong linh (cha, mẹ,… tên)…, cùng các vong linh, trong bài kinh trên, nói về từ thời Đức Phật quá khứ Phất Sa, có nhóm người không tin kính Tam Bảo, họ đã sinh tâm bất mãn với sự cung kính, cúng dường Tam Bảo của những người đệ tử Phật. Sau khi làm mọi cách, ngăn cản người khác đóng góp tài vật, công sức cho việc cúng dường, thì chính họ lại ăn các phẩm vật và còn làm việc ác nữa là nổi lửa đốt trai đường, nơi thọ thực của chư Tăng.

Do các ác nghiệp, mà nhóm người đó gây nên, sau khi chết họ bị đọa làm quỷ, chịu đói khát than khóc 92 kiếp, sau đó họ gặp Đức Phật Phất Sa và được Đức Phật Phất Sa chỉ dạy: “Trong chín mươi hai kiếp nữa kể từ đây, sẽ là quyến thuộc của chư vị, là vua Bình Sa. Vua ấy sẽ dâng lễ cúng dường đức Phật và sẽ hồi hướng công đức ấy đến chư vị, sau đó chư vị sẽ được an lạc.”

Vậy là chúng quỷ đó, đã phải chịu 184 kiếp khổ đói kêu gào, sau được đức vua Bình Sa dâng lễ cúng dường trai Tăng, đến cho Đức Phật Thích Ca và chư Tăng, hồi hướng phúc cho chúng, nhờ phúc báu đó mà chúng ngạ quỷ, đã được siêu thoát khỏi kiếp ngạ quỷ, sinh về cõi trời, hưởng cuộc sống hạnh phúc.

Người chủ ngân khố, do công đức tin kính Tam Bảo, làm phụ các việc cúng dường, sau kiếp đó được sinh lên trời hưởng phúc, sau đó sinh xuống nhân gian, làm vua Bình Xa và là quyến thuộc kiếp xưa, của nhóm người không tin kính Tam Bảo kia, do nhân duyên huyết thống, mà lâu xa bao kiếp, nhóm người kia trong cõi ngạ quỷ vẫn được duyên cứu khổ từ thân quyến huyết thống.

Đây là nhân duyên thù thắng cho những người Phật tử, biết cách cứu cha mẹ, quyến thuộc hiện kiếp này và các kiếp quá khứ lâu xa về trước.

Bạch thỉnh vong linh (cha, mẹ,… tên)…, cùng các vong linh, gia đình mình cũng nương tựa Phật Pháp, mà làm các công đức nơi Tam Bảo, để hồi hướng phước đến cho vong linh, nguyện mong vong linh, cũng được nương tựa Tam Bảo, tu tập Phật Pháp để được an lành. Nam mô Hoan Hỷ Tạng Bồ Tát Ma Ha Tát!

6. Tiếp Sau Phần Khai Thị Của Bài Kinh

(Ngồi)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô A Di Đà Phật! Xin thỉnh vong linh (mẹ, bố,… tên)…, nhất tâm phát nguyện theo lời con (em, cháu…) đọc, để tăng trưởng thắng duyên, dù sinh về cảnh giới nào, cũng được đầy đủ nhân duyên, quy y Tam Bảo, làm vị Hộ Pháp cho giáo pháp bất tử của Như Lai, thực hành tâm cao thượng cầu Vô Thượng Bồ Đề. Nam mô Hoan Hỷ Tạng Bồ Tát Ma Ha Tát!

Kính lạy Phật Di Đà
Con nay xin phát nguyện
Dù sinh về nơi đâu
Cũng hành trì tu tập
Tích chứa các công đức
Trong tam phước vãng sinh:
“Một là hiếu dưỡng cha mẹ,
Phụng sự sư trưởng,
Từ tâm bất sát,
Tu mười thiện nghiệp.
Hai là nghiêm trì giới cấm.
Ba là phát tâm Bồ Đề,
Tin sâu nhân quả,
Đọc tụng kinh điển,
Tu các công đức,
Hồi hướng vãng sinh tịnh độ”
Nam mô tiếp dẫn đạo sư A Di Đà Phật! (10 lần)

7. Phục Nguyện

(Quỳ)

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Đệ tử chúng con xin hồi hướng, công đức tu tập trong đàn lễ này, các công đức gia đình tạo lập, hồi hướng cho vong linh (cha, mẹ,.. tên)… mất ngày… tháng… năm… an táng tại… cùng các vong linh đã được thỉnh mời trong đàn lễ, được tăng phước tăng duyên nương tựa Tam Bảo, tu hành thoát khổ; hồi hướng cho các chư vị chư Thiên, chư Thần, được tăng trưởng phúc lành, tăng thêm oai lực, kết duyên pháp lữ tu hành với chúng con, hộ trì cho gia đình chúng con được phát tâm Bồ Đề, thực hành công hạnh Bồ Đề tại câu lạc bộ Cúc Vàng, cầu Vô Thượng Bồ Đề.
Chúng con cũng lại xin, hồi hướng công đức trong đàn lễ, nguyện cho cả gia đình, được tiêu trừ ách nạn, gia tăng tuổi thọ, công việc hanh thông (đọc việc mong cầu)…, gia đình hạnh phúc, con cháu thảo hiền, cùng thân bằng quyến thuộc được thắng duyên nương tựa Tam Bảo, thực hành Phật pháp, được hạnh phúc an vui.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 chuông)

8. Hồi Hướng

(Quỳ; pháp khí: mõ)

Công phu công đức có bao nhiêu
Con xin lấy đó hồi hướng về
Nguyện khắp pháp giới các chúng sinh
Thảy đều thể nhập vô sanh nhẫn.
Nguyện tiêu ba chướng sạch phiền não
Nguyện được trí tuệ thật sáng ngời
Nguyện các tội chướng thảy tiêu trừ
Đời đời thường hành Bồ Tát đạo.
Nguyện đem công đức tu hành này
Chan rải mười phương khắp tất cả
Hết thảy chúng sinh cùng các loài
Đồng được lên ngôi vô thượng giác.

9. Tam Quy

(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)

Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu thấu đạo lớn, phát tâm Vô Thượng. (1 lễ. 1 chuông)
Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thâm nhập kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 lễ. 1 chuông)
Tự quy y Tăng, nguyện cho chúng sinh, quản lý đại chúng, hết thảy không ngại. (1 lễ. 1 chuông)

HẾT

10. Bạch Phật Cúng Thí Thực Phóng Sinh

(Nếu gia đình sắm lễ cúng thí thực, phóng sinh, thì chắp tay bạch Phật, để ra ngoài cúng thí thực. Nếu cúng thí thực, mà không phóng sinh, thì không đọc phần xin phóng sinh, và ngược lại)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con; chúng con xin thỉnh hết thảy chư Thiên, Thiện Thần, Hộ Pháp hoan hỉ ủng hộ cho chúng con, gia đình chúng con, có sắm sửa vật thực để cúng thí thực (cùng mua chúng sinh để cứu mạng cho chúng) chúng con xin phép được ra ngoài tác lễ cúng thí thực (phóng sinh).
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Nghi Thức Lễ Cúng Thí Thực

Dành cho nhân dân Phật tử chưa phát nguyện Bồ Đề tu lục hòa: https://phamthiyen.com/huong-dan-nghi-thuc-le-cung-thi-thuc-tai-nha/

Dành cho Phật tử đã phát nguyện Bồ Đề tu lục hòa: https://phamthiyen.com/nghi-thuc-cung-thi-thuc-danh-cho-gia-dinh-phat-tu-thuoc-clb-cuc-vang/

Bài Cúng Phóng Sinh

Bài cúng phóng sinh