Có lẽ có quá nhiều câu trả lời cho câu hỏi trên, ở mỗi hoàn cảnh, mỗi người khác nhau và tùy độ nhận thức khác nhau sẽ đưa ra những câu trả lời khác nhau và có vẻ câu trả lời nào cũng hợp tình, hợp lý.

Không phải cho đến tận bây giờ chúng ta mới băn khoăn đi tìm lời giải đáp mà từ hơn 2.500 năm trước các Tỳ-kheo cũng đã thắc mắc và tranh cãi rồi. Vì bất đồng ý kiến, nên họ cứ tranh luận mãi không thôi. Biết được chuyện này, Đức Phật liền đi đến, các Tỳ-kheo đã đồng đứng lên đảnh lễ rồi trình bày điều mình đang tranh luận.

Trong Kinh Pháp cú thí dụ có ghi chép lại lời Đức Phật dạy: “Này các Tỳ-kheo! Các thầy bàn luận chưa đến chỗ cùng tột ý nghĩa của khổ đau. Khổ đau trong cuộc đời không gì hơn sự hiện hữu của thân này. Tất cả những nỗi khổ đau đói khát, nóng lạnh, sân giận, sợ hãi, sắc dục, tai họa… đều bắt nguồn từ thân này!”

Câu trả lời này có lẽ sẽ khiến nhiều người lặng đi một lúc, nhưng rồi suy ngẫm ra chúng ta mới hiểu lời Đức Phật. Trên thực tế cuộc sống chẳng phải do cái thân này tham dục, sân giận, đói khát, bệnh tật và sự sợ hãi…mà dẫn đến bao tội lỗi, mầm mống của khổ đau sao?

Cũng vì cái thân này mà biết bao đau thương, tàn ác. Giết chóc ở khắp nơi, lừa lọc, gian dối. Thực tế đã cho thấy nhiều những trường hợp con đánh cha – giết hại mẹ, vợ phản bội chồng, chồng bạo hành vợ con, anh chị em đâm chém nhau, học trò vô lễ với thầy cô, bè bạn thù oán nhau… cũng không ngoài vì danh và lợi, muốn tóm thu về thụ hưởng cho riêng mình. Xã hội rối ren, bất an triền miên chỉ vì ai ai cũng lo chụp giựt, tranh giành, chỉ mong o bế cho thân mình.

Nếu chúng ta nhận thức được không có gì thường xuyên trường tồn mãi mãi. Đời là vô thường, thân vô thường, tâm vô thường, thời gian vô thường, tiền vô thường… thì cuộc sống của mỗi chúng ta sẽ nhẹ nhàng và bớt khổ đau hơn. Bởi nếu đời là vô thường, sự sống có giới hạn thì phải chăng con người ta khi sống nên có một chút ý nghĩa. Bạn ước mong gì? Bạn muốn làm điều gì? Bạn cần phải làm điều gì? Bạn yêu thích điều gì? Bạn không nên làm điều gì? Bạn có biết mình đang muốn gì hay không? Nếu cuộc đời cứ thế trôi qua vô nghĩa, liệu điều gì sẽ khiến chúng ta ân hận về sau?

Quyền sống sao cho có ích là quyền mà ai cũng có. Không chỉ sống có ích, chúng ta phải còn cần phải sống vui vẻ và hạnh phúc. Lựa chọn sống như thế nào đều là do chúng ta. Vậy khi trả lời được câu hỏi “Khổ đau lớn nhất đời người là gì?” Hi vọng bạn sẽ lựa chọn được cho mình cách sống để không còn thấy khổ đau.

Cuộc đời này ngắn ngủi lắm. Sống vui vẻ, sống hạnh phúc, sống có ý nghĩa là trách nhiệm và quyền lợi của chúng ta trong thế giới vô thường này, đúng không?