TRUNG BỘ KINH – BÀI KINH SỐ 16

Tâm hoang vu

1. TOÁT YẾU

Cetokhila Sutta – the wilderness in the heart.

The Buddha explains to the bhikkhus the five “wilderness in the heart” and the five “shackles in the heart”.

Rừng hoang trong tâm.

Phật giảng cho các tỳ kheo “năm hoang dã trong tâm” và “năm xiềng xích trong tâm”.

1. TÓM TẮT

Phật dạy, tỳ kheo nào chưa đoạn trừ 5 tâm hoang vu và 5 tâm triền phược thì không thể lớn mạnh trong pháp luật Ngài.

Năm tâm hoang vu là nghi ngờ, không có tịnh tín đối với: Phật, Pháp, Tăng, các học giới, và thứ năm là phẫn nộ với bạn đồng tu.

Năm tâm trói buộc là: tham khoái lạc giác quan, tham tự thân, tham các sắc pháp, tham ăn ngủ, tham cõi trời (chỉ tu để cầu lên trời).

Tỳ kheo nào không có 10 sự trên, tâm hướng về nỗ lực tinh tấn thì có thể lớn mạnh trong pháp luật này. Vị ấy tu tập thiền định với bốn như ý túc là dục (nhiệt tâm, hăng hái), tinh tấn, tâm [purity of mind, tâm thanh tịnh], tư duy [tức trạch pháp, investigation], cùng với nỗ lực (tinh cần hành) là thứ năm.

Tỳ kheo nào đầy đủ 15 pháp là đoạn trừ 5 tâm hoang vu, 5 tâm phiền trược và tu 5 pháp nói trên, thì đủ khả năng đạt thành vô thượng an ổn khỏi các khổ ách. Cũng như gà mái ấp trứng, nếu khéo ấp ủ trứng thì dù không khởi lên ước muốn mong cho gà con mổ vỏ trứng chui ra, khi đến thời, vẫn có gà con thoát ra khỏi quả trứng.

III. CHÚ GIẢI

Tâm hoang vu là sự cứng cỏi trong tâm, “tâm phiền trược” là những pháp trói buộc tâm. Năm tâm hoang vu gồm bốn thuộc nghi (si) và một thuộc sân. Năm tâm triền phược là năm hình thức tham.

Vô thượng an ổn khỏi các khổ ách là chứng quả A la hán. Ví dụ ấp trứng được nói lại trong kinh Trung bộ 53, trong đó vị đệ tử như gà con phá ba lớp vỏ trứng, chứng ba minh.

1. PHÁP SỐ

Bốn như ý túc: dục, tinh tấn, nhất tâm, trạch pháp.

Năm tâm hoang vu: nghi Phật, Pháp, Tăng, Giới, và phẫn nộ với đồng tu.

Năm tâm triền phược: tham khoái lạc giác quan, tham thân, tham sắc, tham ăn ngủ, tham cõi trời.

1. KỆ TỤNG
2. Mười pháp cần đoạn
   Tu sĩ muốn lớn mạnh
   Trong Pháp và Luật này
   Cần đoạn trừ mười tâm
   Cứng cỏi và ràng buộc
   Có năm tâm hoang vu
   Và năm tâm phiền trược
   Thì không thể nỗ lực
   Và chuyên cần tiến tu.
   Nghi ngờ bậc Đạo sư
   Nghi ngờ Pháp, Tăng, Giới
   Phẫn nộ với đồng tu
   Là năm tâm hoang vu.
   Tham tự thân, dục lạc,
   Tham sắc, ham ăn ngủ
   Cầu được sinh thiên giới
   Là năm tâm triền phược.B. Năm pháp cần tu tập
   Đoạn trừ mười tâm ấy
   Thì có thể nỗ lực
   Tinh tấn tu thiền định
   Lớn mạnh trong Pháp này.
   Nhiệt tâm và tinh tấn
   Nhất tâm và trạch pháp
   Nỗ lực là thứ năm
   Thiền định mau chứng đắc.
   Ai đủ mười lăm pháp
   Thì có đủ khả năng
   Đập vỡ vỏ vô minh
   An ổn khỏi ách phược.
   Như gà mẹ khéo ấp
   Trứng không bị thối hư
   Dù không khởi mong ước
   Gà con vẫn chui ra.

-ooOoo-