TRUNG BỘ KINH – BÀI KINH SỐ 19

Song tầm

1. TOÁT YẾU

Dvedhàvitakka Sutta – two kinds of thought.

With reference to his own struggle for enlightenment, the Buddha explains the way to overcome unwholesome thoughts and replace them by wholesome thoughts.

Hai loại tư duy.

Nhắc lại thời Ngài còn phấn đấu để đạt giác ngộ, Phật giải thích cách vượt qua những tư duy bất thiện và thay thế chúng bằng những tư tưởng tốt lành.

1. TÓM TẮT

Lúc còn tu tập, Phật phân loại các tư tưởng khởi lên thành hai nhóm. Một nhóm đưa đến hại mình, hại người, hại cả hai, diệt trí tuệ, dự phần vào phiền não: đó là những tư duy liên hệđến dục, sân và hại. Khi tuệ tri như vậy, các tư duy ấy được Ngài từ bỏ, đoạn tận. Một nhóm không đưa đến hại mình, hại người, hại cả hai; tăng trưởng trí tuệ, không dự phần vào phiền não, đưa đến niết bàn: đó là những tư duy liên hệ đến ly dục, vô sân và bất hại. Khi an trú với những tầm này, dù cả ngày đêm Ngài cũng không thấy sợ hãi. Nhờ Ngài dũng mãnh tinh tấn như vậy, nên được định tĩnh nhất tâm, chứng bốn thiền cho đến ba minh, thành Phật.

III. CHÚ GIẢI

Sự chia hai suy tầm này chỉ xảy ra trong thời gian Bồ tát tu tập sáu năm khổ hạnh.

Vô sân và bất hại cũng có thể hiểu là từ và bi.

1. PHÁP SỐ

Ba pháp dự phần vào phiền não: dục, sân và hại.

Ba pháp đưa đến an tịnh: ly dục, vô sân, bất hại.

Ba minh

Bốn thiền

Tám chính đạo

1. KỆ TỤNG
2. Hai loại tư duy
   Lúc hãy còn tu tập
   Sống nhiệt tâm, tinh cần
   Phật phân loại tư duy
   Gồm có hai thành phần:
   Một phần những tư duy
   Liên hệ dục, sân, hại
   Phần kia ly dục tầm
   Vô sân, bất hại tầm.
   Biết rõ tầm tư duy
   Liên hệ dục, sân, hại
   Làm hại cả mình, người
   Các tầm ấy tan biến.
   Các tư duy ngược lại
   Không làm hại mình người
   Nhờ tuệ tri như trên
   Đoạn tận dục, sân, hại.
   Tâm khinh an, định tĩnh
   Ngài tinh tấn thiền định
   Chứng bốn thiền, ba minh
   Đạt vô thượng an ổn.B. Ví dụ bầy nai
   Bên hồ nước sâu rộng
   Có bầy nai tung tăng
   Một người ác đến gần
   Đặt mồi cái mồi đực
   Đóng con đường an ổn
   Mở con đường hiểm nguy
   Đàn nai gặp ách nạn
   Càng ngày càng suy vi.
   Lại có một người khác
   Thương tưởng đến đàn nai
   Mong hạnh phúc cho chúng
   Mong chúng thoát nạn tai
   Người ấy đến nơi này
   Hủy mồi cái mồi đực
   Mở con đường an toàn
   Đóng con đường nguy nan.
   “Hồ nước” chỉ các đục
   “Đàn nai” dụ hữu tình
   Ác ma “người muốn hại”
   “Mồi cái” chỉ vô minh
   “Mồi đực” là tham ái
   “Đường hiểm” tức tám tà
   Ác ma luôn mời mọc
   Và đặt các con mồi.
   “Đường an” là tám chính
   Được Như lai mở ra
   Cùng hủy các con mồi
   Vô minh và tham ái.

-ooOoo-