MN 115: Bahu-Dhātuka Suttaṃ

Phần I  –  Phần II  –  Phần III


Majjhima Nikāya
III. Upari Paṇṇāsa
2. Anupada Vagga

Sutta 115

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 


[61]

[1][chlm][pts][upal] Evaṃ me sutaṃ:|| ||

Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Sāvatthīyaṃ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:||
“Bhikkhavo” ti.|| ||

“Bhadante” ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṃ Bhagavā etad avoca:|| ||

“Yāni kānici bhikkhave,||
bhayāni uppajjanti,||
sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato.|| ||

Ye keci upaddavā uppajjanti,||
sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato.|| ||

Ye keci upasaggā uppajjanti.|| ||

Sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato.|| ||

Seyyathā pi, bhikkhave,||
na’āgāro vā tiṇāgāro vā aggi-mukko kūṭāgārā pi dahati ullittāvalittāni nivātāni phussitagga’āni pihitavātapānāni.|| ||

Evam eva kho bhikkhave,||
yāni kānici bhayāni uppajjanti,||
sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato.|| ||

Ye keci upasaggā uppajjanti,||
sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato.|| ||

Iti kho bhikkhave,||
sappaṭi-bhayo bālo appaṭibhayo paṇḍito.|| ||

Saupaddavo bālo anupaddavo paṇḍito.|| ||

Saupasaggo bālo anupasaggo paṇḍito.|| ||

N’atthi bhikkhave,||
paṇḍitato bhayaṃ.|| ||

N’atthi paṇḍitato upaddavo.|| ||

N’atthi paṇḍitato upasaggo.|| ||

Tasmātiha bhikkhave,||
*evaṃ sikkhitabbaṃ:||
paṇḍitā bhavissāma vīmaṃsakāti,||
evaṃ hi vo bhikkhave sikkhitabban” ti.|| ||

[62] Evaṃ vutte āyasmā Ānando Bhagavantaṃ etad avoca:|| ||

“Kittāvatā nu kho bhante,||
paṇḍito bhikkhu vimaṃsakoti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Yato kho Ānanda,||
bhikkhu dhātukusalo ca hoti,||
āyatanakusalo ca hoti,||
paṭicca-samuppādakusalo ca hoti,||
ṭhānaṭhāna-kusalo ca hoti,||
ettāvatā kho Ānanda,||
paṇḍito bhikkhu vimaṃsakoti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Kittāvatā pana bhante,||
dhātukusalo bhikkhuti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Aṭṭhārasa kho imā Ānanda,||
dhātuyo:||
cakkhu-dhātu rūpa-dhātu cakkhu-viññāṇa-dhātu,||
sota-dhātu sadda-dhātu sota-viññāṇa-dhātu,||
ghānadhātu gandha-dhātu ghāna-viññāṇa-dhātu,||
jīvhādhātu rasa-dhātu jivhā-viññāṇa-dhātu kāya-dhātu phoṭṭhabba-dhātu kāya-viññāṇa-dhātu mano-dhātu dhamma-dhātu mano-viññāṇadhātuti.|| ||

Imā kho Ānanda,||
aṭṭhārasa dhātuyo yato jānāti passati,||
ettāvatāpi kho Ānanda,||
dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Siyā pana bhante,||
añño pi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Siyā Ānanda,||
chayimā Ānanda,||
dhātuyo:||
paṭhavī-dhātu āpo-dhātu tejo-dhātu vāyodhotu ākāsa-dhātu viññāṇa-dhātu.|| ||

Imā kho Ānanda,||
cha dhātuyo yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā pi kho Ānanda dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Siyā pana bhante,||
añño pi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Siyā Ānanda,||
chayimā Ānanda,||
dhātuyo:||
sukhadhātu dukkhadhātu somanassadhātu domanassadhātu upekkhādhātu avijjā-dhātu.|| ||

Imā kho Ānanda,||
cha dhātuyo yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā pi kho Ānanda,||
dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Siyā pana bhante,||
añño pi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Siyā Ānanda,||
chayimā Ānanda,||
dhātuyo:||
kāma-dhātu nekkhamma-dhātu vyāpāda-dhātu avyāpāda-dhātu [63] vihiṃsādhātu avihiṃsā-dhātu1 imā kho Ānanda,||
cha dhātuyo yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā pi kho Ānanda,||
dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Siyā pana bhante,||
añño pi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Siyā Ānanda,||
tisso imā Ānanda,||
dhātuyo:||
kāma-dhātu rūpa-dhātu arūpadhātu.|| ||

Imā kho Ānanda,||
tisso dhātuyo yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā pi kho Ānanda,||
dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Siyā pana bhante,||
añño pi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Siyā Ānanda,||
dve imā Ānanda,||
dhātuyo:||
saṅkhatā ca dhātu||
asaṅkhatā ca dhātu.|| ||

Imā kho Ānanda,||
dve dhātuyo yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā pi kho Ānanda,||
dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Kittāvatā pana bhante,||
āyatanakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Cha kho panimāni Ānanda,||
ajjhattika-bāhirāni āyatanāni:||
cakkhuṃ c’eva rūpā ca,||
sotañ ca saddā ca,||
ghānañca gandhā ca,||
jivhā ca rasā ca,||
kāyo ca phoṭṭhabbā ca6,||
mano ca dhammā ca.|| ||

Imāni kho Ānanda,||
cha ajjhattika-bāhirāni āyatanāni yato jānāti passati.|| ||

Ettāvatā kho Ānanda,||
āyatanakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Kittāvatā pana bhante,||
paṭicca-samuppādakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Idh’Ānanda,||
bhikkhū evaṃ pajānāti:||
imasmiṃ sati idaṃ hoti.|| ||

Imass’uppādā idaṃ uppajjati.|| ||

Imasmiṃ asati idaṃ na hoti.|| ||

Imassa nirodhā idhaṃ nirujjhati,||
yad idaṃ avijjā paccayā saṅkhārā,||
saṅkhāra-paccayā viññāṇaṃ,||
viññāṇa-paccayā nāma-rūpaṃ,||
nāma-rūpa-paccayā saḷāyatanaṃ,||
saḷāyatana-paccayā phasso,||
phassa-paccayā vedanā,||
vedanā-paccayā taṇhā,||
taṇhā-paccayā upādānaṃ,||
upādāna-paccayā [64] bhavo,||
bhava-paccayā jāti,||
jāti-paccayā jarā-maraṇaṃ,||
soka-parideva-dukkha-domanassupāsāyā sambhavanti.|| ||

Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa samudayo hoti.|| ||

Avijjayatth’eva asesa-virāga-nirodhā saṅkhāra-nirodho,||
saṅkhāra-nirodhā viññāṇa-nirodho,||
viññāṇa-nirodhā nāma-rūpa-nirodho,||
nāma-rūpa-nirodhā saḷāyatana-nirodho,||
saḷāyatana-nirodhā phassa-nirodho,||
phassa-nirodhā vedanā-nirodho,||
vedanā-nirodhā taṇhā-nirodho,||
taṇhā-nirodhā upādāna-nirodho,||
upādāna-nirodhā bhava-nirodho,||
bhava-nirodhā jāti-nirodho,||
jāti-nirodhā jarā-maraṇaṃ soka-parideva-dukkha-domanass’upāyāsā nirujjhanti.|| ||

Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa nirodho hoti.|| ||

Ettāvatā kho Ānanda,||
paṭicca-samuppādakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

“Kittāvatā pana bhante,||
ṭhānaṭhāna-kusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti?|| ||

“Idh’Ānanda, bhikkhū:||
‘aṭṭhāname taṃ anavakāso,||
yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ sukhato upagaccheyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci saṅkhāraṃ sukhato upagaccheyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo kañci dhammaṃ attato sukhato upagaccheyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci dhammaṃ attato upagaccheyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo mātaraṃ jīvitā voropeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano mātaraṃ jīvitā voropeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso,||
[65] yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo pitaraṃ jīvitā voropeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puthujjano pitaraṃ jīvitā voropeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo Arahantaṃ jīvitā voropeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puthujjano Arahantaṃ jīvitā voropeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo duṭṭhacitto Tathāgatassa lohitaṃ uppādeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puthujjano duṭṭhacitto Tathāgatassa lohitaṃ uppādeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ diṭṭhi-sampanno puggalo Saṅghaṃ bhindeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puthujjano Saṅghaṃ bhindeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ diṭṭhi-sampanno puggaloaññaṃ Satthāraṃ uddiseyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puthujjano aññaṃ Satthāraṃ uddiseyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ ekissā loka-dhātuyā dve Arahanto Sammā Sambuddho apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ ekissā loka-dhātuyā eko arahaṃ Sammā Sambuddho uppajjeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ ekissā loka-dhātuyā dve rājāno cakka-vattino apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānaṃ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ ekissā loka-dhātuyā eko rājā cakka-vattī uppajjeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ itthī arahaṃ assa Sammā Sambuddho,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puriso arahaṃ assa Sammā Sambuddho,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ itthī rājā assa cakka-vattī,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puriso rājā assa cakka-vattī,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ itthī sakkattaṃ [66] kareyya1,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puriso sakkattaṃ kareyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ itthī mārattaṃ kareyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puriso mārattaṃ kareyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ itthī brahmattaṃ kareyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti

Pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ puriso brahmattaṃ kareyya,ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ kāya-du-c-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ kāya-du-c-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ vacī-du-c-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ vacī-du-c-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ mano-du-c-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ mano-du-c-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ kāya-su-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ kāya-su-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Aṭṭhāname taṃ anavakāso,||
yaṃ vacī-su-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ vacī-su-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Yaṃ mano-su-caritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ mano-su-caritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ kāya-du-c-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ kāya-du-c-caritasamaṅgī [67] tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ uppajjeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ vacī-du-c-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya,||
yaṃ mano-du-c-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ mano du-c-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ uppajjeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso:||
yaṃ kāya-su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ uppajjeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

‘Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ kāya-su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso,||
yaṃ vacī-su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ uppajjeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ vacī-su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjayya,ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Aṭṭhāname taṃ anavakāso yaṃ mano su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ uppajjeyya,||
n’etaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ṭhānañ ca kho etaṃ vijjati:||
yaṃ mano-su-caritasamaṅgī tannidānā ta-p-paccayā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjye,||
ṭhāname taṃ vijjatī’ ti pajānāti.|| ||

Ettāvatā kho Ānanda,||
ṭhānāṭhāna-kusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyā” ti.|| ||

Evaṃ vutte āyasmā Ānando Bhagavantaṃ etad avoca:|| ||

“Acchariyaṃ bhante,||
abbhutaṃ bhante,||
ko namo ayaṃ bhante,||
dhamma-pariyāyo” ti.|| ||

“Tasmātiha tvaṃ Ānanda,||
imaṃ dhamma-pariyāyaṃ bahudhātuko ti pi naṃ dhārehi,||
catu-parivaṭṭo ti pi naṃ dhārehi dhammādāsoti pi naṃ dhārehi,||
amatadundubhīti pi naṃ dhārehi,||
anuttaro saṅgāma-vijayoti pi naṃ dhārehī” ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā.|| ||

Attamano āyasmā Ānando Bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

Bahu-Dhātuka Suttaṃ



Nguồn : Source link

Tìm hiểu Kinh tạng Nikaya – Tâm học là cuốn sách Online giới thiệu về bộ kinh Nikaya , các bản dịch và chú giải được Tâm Học soạn từ các nguồn đáng tín cậy trên mạng internet.

Tuy nhiên đây vẫn là sách chỉ có giá trị tham khảo , mang tính chủ quan của tác giả  Tâm học.

Hits: 6

Post Views: 431