Tìm Cầu Sự Giác Ngộ Vị Tha

17/04/2012 20:39:00 Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma, Anh dịch: Jeffrey Hopkins, Chuyển ngữ: Tuệ UyểnĐã đọc: 2721 https://tamhoc.org/dulieu/giaophap/giacngogiaithoat/Timcausugiacngovitha_files/like.htmlCỡ chữ:

Bước thứ bảy:

TÌM CẦU SỰ GIÁC NGỘ VỊ THA

Khuynh hướng vị tha là tìm cầu

sự giác ngộ vô thượng vì lợi ích của tất cả chúng sinh

– DI LẶC, Trang Hoàng cho Sự Thân Chứng Rõ Rệt

Một khi đã phát sinh thái độ vị tha đặc biệt là tự chúng ta phải mang đến lợi ích cho tất cả chúng sinh bằng việc giải thoát ho khỏi khổ đau và nổi kết họ với hạnh phúc, chúng ta phải lượng định chúng ta có khả năng để hoàn thành điều này hay không trong tình trạng hiện tại. Hầu hết chúng ta thường sẽ quyết định rằng chúng ta không có. Thế thì tiến hành như thế nào?

Giúp người khác không giới hạn trong việc cung cấp thực phẩm , chỗ ở, v.v… mà bao gồm giảm thiểu những nguyên nhân căn bản của khổ đau và cung ứng những nguyên nhân căn bản của hạnh phúc. Với việc quan tâm đến việc mang đến những lợi ích như vậy cho người khác như thế nào, chính quan điểm của Đạo Phật là niềm vui sướng hay khổ đau của một người được đạt đén bởi chính người ấy mà không phải được phát sinh từ bên ngoài và do thế, chúng sinh tự họ phải thấu hiểu và áp dụng sự thực tập để mang đến hạnh phúc cho chính họ. Giống như trong xã hội, bổ sung với việc ban cho thực phẩm, áo quần, và chỗ ở, chúng ta cố gắng để giáo dục con người vì thế họ có thể chăm sóc đời sống chính họ, vì vậy trong việc thực hành lòng vị tha phương pháp hiệu quả nhất để giúp đở người khác là qua sự giảng dạy về những gì nên được tiếp nhận trong việc thực hành và những gì nên được loại bỏ khỏi thái độ hiện tại.

Để giảng dạy điều này đến mọi người, đầu tiên chúng ta phải biết vị thế và sự quan tâm của họ và có nhận thức trọn vẹn lợi ích của việc thực hành. Do vậy, thật cần thiết để đạt đến giác ngộ mà trong ấy các chướng ngại để thực chứng rằng mọi thứ có thể tri nhận được loại bỏ hoàn toàn (sở tri chướng). Điều này đánh thức cho một khả năng đầy đủ của chính chúng ta để hoàn toàn nhận ra bản chất của tất cả mọi người và mọi vật cùng việc tiêu trừ tất cả những chướng ngại để giải thoát khỏi vòng sinh tử luân hồi và kiến thức tròn vẹn. Đây là cách để chúng ta đi đến quyết định rằng, nhằm để đem đến lợi ích cho người khác trong một cách trọn vẹn, thật cần thiết để đạt đến giác ngộ.

Khi chúng ta tiếp nhận quan điểm căn bản rằng vì lợi ích của tất cả chúng sinh, chúng ta tìm cầu để đạt đến giác ngộ , thì chúng ta đạt đến một khuynh hướng vị tha để trở nên giác ngộ. Sự phát sinh thái độ này là vấn đề cuối cùng của bước thứ bảy.

QUYẾT ĐỊNH ĐẠT ĐẾN GIÁC NGỘ

Một thái độ vị tha mạnh mẽ mà trong ấy chúng ta hứa nguyện tìm cầu Quả Phật vì lợi ích của người khác được xây dựng trên sự quyết tâm đạo đức của việc chính mình đảm nhận gánh nặng vì lợi ích của người khác. Điều ấy, lần lượt, phát sinh từ lòng bi mẫn và từ ái chẳng hạn như chúng ta không thể chịu nổi khi thấy sự biểu hiện khổ đau của người khác hay sống với kiến thức rằng họ bị đè nặng bởi những điều kiện không muốn nội tại đưa đến kết quả khổ đau và giới hạn. Phát triển cảm giác này về sự khổ đau của người khác lệ thuộc trên việc thấy tất cả chúng sinh gần gũi với chúng ta, như người thân nhất, và muốn đền đáp lại lòng ân cần từ tế của họ. Điều này tự nó phát sinh từ lần đầu tiên thấy chúng sinh trong một cung cách bình đẳng. Do thế, cho điều này, bước thứ bảy chúng ta bắt đầu bằng việc ôn lại những bước trước đây.

Thiền Quán

Căn cứ trên sự thực tập trước đây, bây giờ chúng ta có thể đem tất cả những bước trước đây trong tâm trong một cách tóm lược với cảm giác mạnh mẽ

Bước nền tảng: Tính Bình Đẳng

1- Từ chính quan điểm của họ người thân, kẻ thù, và người trung tính là bình đẳng trong việc muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau.

2- Từ chính quan điểm của chúng ta mỗi người trong họ đã là người thân của chúng ta vô số lần qua vòng luân hồi từ vô thỉ kiếp và chắc chắn sẽ giúp đở chúng ta một lần nữa trong tương lai; mỗi người bình đẳng là kẻ thù của chúng ta; và mỗi người bình đẳng là trung tính.

3- Vì từ bất cứ vị thế nào được liên hệ, từ chính chúng ta hay chính họ, không có điềm nào trong việc phóng đại những cảm giác mật thiết hay xa cách. Chúng ta không nên đánh giá một người như tốt lành một cách căn bản và một người khác như xấu xa, hữu ích hay tổn hại. Không có lý do gì để là dễ thương từ cõi lòng đến một người và dễ ghét đến một người khác. Mặc dù đúng là mọi người là bạn hữu hay thù địch tạm thời – hữu ích hay tổn hại – thật là một lỗi lầm để sử dụng tình trạng hay thay đổi này như căn bản cho một sự hấp dẫn hay thù ghét cứng nhắc.

Bước đầu tiên: Nhận ra người thân

1- Phản chiếu rằng nếu có sự tái sinh, những sự sinh ra của chúng ta trong cõi luân hồi là không có chỗ bắt đầu (vô thỉ sinh tử).

2- Lưu tâm rằng khi chúng ta được sinh ra từ một bào thai của một người hay một con thú, hay chúng ta được sinh ra từ một quả trứng, chúng ta đòi hỏi một bà mẹ. Vì sự sinh của chúng ta là không thể đếm được, chúng ta phải có vô số bà mẹ trải qua phạm vi của nhiều kiếp sống ấy. Hàm ý ở đây là mỗi chúng sinh đã từng là bà mẹ của chúng ta vào một kiếp sống nào đáy. Nếu ta có rắc rối khi đi đến kết luận này, hãy thấy chúng ta có thể tìm ra một lý do tại sao bất cứ một chúng sinh nào đó đã không từng là bà mẹ của ta, một kết luận như vậy là không thể được.

3- Dẫn đến một kết luận vào những lúc ta được sinh ra từ một quả trứng hay một bào thai là vô hạn những con số, và do thế những bà mẹ của chúng ta cũng vô giới hạn trong con số.

4- Phản chiếu trên những điểm này, hãy thấu hiểu rằng mỗi chúng sinh đã từng là bà mẹ của ta nhiều lần. Hãy thực hiện điều này:

* Đem đến tâm một người thân nhất và xác định rằng người thân này, tại một thời điểm nào đấy trong sự tương tục của đời sống, đã là một người nuôi dưỡng ta.

* Rồi dần dần lưu tâm đến người khác, không phải là một người quá gần gũi, từng người một trong cùng cách quán chiếu, xác định và cảm nhận rằng trải qua sự tương tục của đời sống, họ đã gần gũi tương tự như thế.

* Rồi mang đến tâm một người trung tính – ai đấy không từng giúp đở cũng không từng làm tai hại ta trong kiếp sống này. Lưu tâm rằng con người này tại những thời điểm nào đó trải qua sự tương tục của đời sống đã thân cận và đã nuôi dưỡng ta như người thân nhất.

* Dần dần mở rộng nhận thức này đến những người trung tính khác – những kẻ được thấy trong hầm ngầm xe điện, đi ngang qua trên đường phố, hay được thấy trong một gian hàng.

* Khi chúng ta đã trở nên thành thạo với việc xác định những người thân, và những người trung tính như đã từng là người thân nuôi dưỡng ta và đã cảm thấy nhận thức của ta thay đổi như thế nào, hãy quan tâm đến một kẻ thù bé nhỏ nhất – người nào đó đã từng gây tai hại cho ta hay người thân của ta một ít. Hãy bảo đảm để bắt đầu với một kẻ thù mà ta thù hận ít nhất, vì thế chúng ta có thể phát triển kinh nghiệm với việc tạm thời đặt qua một bên những cảm nhận tiêu cực để nhận ra rằng tại một thời điểm nào đó ta đã từng là những người thân cận nhất.

* Khi chúng ta đã cảm thấy sự thay đổi nhận thức đối với kẻ thù ít nhất, hãy duy trì với thái độ mới của chúng ta trong một lúc, và rồi chậm rãi quan tâm đến kẻ thù ở mức độ kế tiếp.

Bước thứ hai: Đánh giá đúng sự ân cần

1- Quán tưởng bà mẹ của ta, hay người nuôi dưỡng chính, linh động trước mặt ta.

2- Hãy nghĩ:

Con người này đã là mẹ ta trong nhiều lần qua sự tương tục của sự sống; chỉ trong kiếp sống hiện tại này, bà đã đặt trên ta một thân thể đã hổ trợ một đời sống thuận lợi mà trong ấy tôi có thể tiến bộ tâm linh. Bà đã duy trì ta trong bào thai của bà chín tháng, trong thời gian ấy bà không thể cư xử như bà muốn mà phải có một sự chú ý đặc biệt đến gánh nặng này mà bà mang trong thân thể bà, làm bà cảm thấy nặng nề và khó khăn chuyển động. Mặc dù những chuyển động của ta sẽ làm cho bà đau đớn, nhưng bà cảm thấy vui trong những việc như vậy, lại nghĩ đứa con của bà mạnh mẽ như thế nào hơn là trở nên sân giận và tập trung trong nổi đau của bà. Cảm nhận thân thiết và yêu mến của bà là to lớn.

Trụ một lúc với tư tưởng này, cảm nhận sự tác động của nó.

3- Cảm kích sâu xa hơn bằng việc quan tâm những chi tiết:

Trong khi sinh sản, bà khổ sở vô cùng, và sau đó bà đã liên tục quan tâm với lợi ích của ta, tự hỏi tôi đang hoạt động thế nào, đánh giá đứa con được sinh ra từ chính thân thể bà hơn hẳn bất cứ thứ gì khác. Sau này, bà đã săn sóc ta trong một cách tốt đẹp nhất mà bà có thể.

Bà đã lau sạch phân của ta và lấy chất nhầy trong mũi ta. Bà đã cho ta sửa của chính bà và không cảm thấy bị xúc phạm khi ta cắn vú bà. Ngay cả khi bà chán nản bởi những thứ như vậy, cảm nhận thân thiết của bà cho ta là tột cùng trong tâm tư bà. Điều này không chỉ trong một ngày, một tuần, một tháng, mà từ năm này đến năm khác, trái lại đối với hầu hết mọi người chăm sóc trẻ con trong một giờ hay hai giờ là phiền toái.

Nếu chúng ta sử dụng một kiễu mẫu khác hơn là bà mẹ của ta, hãy nhớ lại trong chi tiết sự ân cần của người ấy dành cho ta.

4- Nhận ra chúng ta đã lệ thuộc như thế nào:

Nếu bà bỏ tôi ngay chỉ một hay hai tiếng đồng hồ , tôi đã có thể chết. Qua sự ân cần của bà trong việc nuôi dưỡng tôi với thức ăn và áo quần tốt nhất theo khả năng của bà, cuộc sống quý báu này với một thân thể vật lý đã làm cho tiến trình tâm linh có thể được duy trì.

Cảm kích sự ân cần mà ta đã nhận. Khi chúng ta quan tâm một cách cẩn thận lòng ân cần của bà trong những cách này, không có cách nào không cảm động.

5- Gia tăng phạm vi cảm kích của chúng ta đến những kiếp sống khác:

Bà đã ân cần không chỉ trong kiếp sống này mà thôi, nhưng cũng trong các kiếp sống khác như một con người hay một con thú, vì hầu hết thú vật quan tâm đến con cái của chúng trong những cách tương tự.

Hãy để sự tác động trong nhận thức mới này ngập tràn trong ấy. Đừng vội vả chuyển qua động tác tiếp theo giống như điều này chỉ như là một sự thực tập giả tạo.

6- Đã thấu hiểu sự ân cần của người nuôi dưỡng chính trong kiếp sống này, mở rộng sự thấu hiểu này dần dần đến những người thân khác. Khi họ là bà mẹ ta hay người thân nhất, họ bảo vệ ta với một lòng ân cần to lớn giống như người nuôi dưỡng chính đã làm trong kiếp sống này. Phản chiếu một cách chậm rãi và cẩn thận trong sự ân cần của họ, bắt đầu với người thân nhất kế tiếp và phản chiếu như trên.

7- Khi năng lực của sự phản chiếu này đã được cảm nhận, di chuyển đến người thân kế tiếp, thiền quán trên cùng thái độ, chậm rãi quan tâm tất cả những người thân của chúng ta, rồi đến những người trung tính, và cuối cùng là những kẻ thù oán.

Bước thứ ba: Thói Quen Ân Cần

1- Hãy nghĩ:

Nếu mẹ tôi (hay người thân nhất) trong kiếp sống này bị mù và tâm tư không ổn định, đang bước trên mõm đá nguy hiểm không ai hướng dẫn, và nếu tôi, người con duy nhất của bà, không chú ý và lãnh trách nhiệm giúp đở bà, thì thật là kinh khủng.

2- Mở rộng thí dụ:

Tất cả chúng sinh khắp trong hư không đã từng là mẹ tôi và đã từng bảo vệ tôi với lòng ân cần rộng lớn, họ không biết những gì trong thái độ của họ cần loại bỏ và những gì cần tiếp nhận nhằm đẻ thúc đẩy cho những quan tâm lâu dài của họ. Không có sự hướng dẫn tâm linh, họ đang bước dọc theo một mõm đá của những khổ đau khủng khiếp trong cõi luân hồi. Nếu biết điều này, tôi không quan tâm đến lợi ích của họ mà chỉ nghĩ đến sự giải thoát của riêng tôi, thì thật là kinh khủng.

Trụ trong nhận thức của chúng ta một lúc về hiểm họa của họ, cảm nhận sự tác động. Tự cho phép mình quan tâm về hoàn cảnh của mọi người. Nếu điều này dường như quá mơ hồ, hãy phản chiếu trên một người đặc thù nào đó trong hoàn cảnh ghê sợ này, và rồi mở rộng cảm nhận mạnh mẽ của chúng ta đến mọi người. Trau dồi những bước trước với sự quan tâm đến con người làm cho điều này có thể hiện thực.

3- Trong việc đáp ứng đến việc được người khác chăm sóc tỏng kiếp này cũng như những kiếp khác, phát triển một quyết tâm để hổ trợ họ trong bất cứ cách nào thích đáng: “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì tôi có thể làm làm cho những con người này – những người thân đã nuôi dưỡng tôi – bị hành hạ bởi khổ đau thế này.” Tự quyết chí làm lợi ích cho họ.

Bước thứ tư:Từ Ái

Phần một

1- Đem đến tâm một người thân và phản chiếu trên vấn đề người này đau khổ từ tinh thần đến thân thể như thế nào, từ những niềm vui sai lầm tạm thời đối với những thứ có niềm hạnh phúc bản chất nội tại, và từ việc bị vướng trong một tiến trình ngoài sự kiểm soát của người ấy, giống như chúng ta khổ sở trong những cách này.

2- Mở rộng sự phản chiếu này đến nhiều người thân hơn, từng người một.

3- Áp dụng tuệ giác nội quán này đến vài người trung tính, từng người một.

4- Quan tâm đến người thù oán tối thiểu, đau khổ trong những cách này giống như chúng ta.

5- Chậm rãi mở rộng điều này đến càng nhiều người hơn, những ai đã từng làm tổn hại đến chúng ta hay người thân của ta.

Phần hai

1- Hãy chú ý rằng chúng ta trải nghiệm một cách tự nhiên cảm nhận của cái “tôi” như trong “tôi muốn điều này,” hay “tôi không muốn điều này.”

2- Hãy nhận ra rằng chúng ta tự nhiên muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau. Điều này là tự nhiên và đúng đắn, không đòi hỏi bất cứ sự tranh cải nào nữa.

3- Căn cứ trên khát vọng tự nhiên này, chúng ta có quyền để đạt đến hạnh phúc và để tiêu trừ khổ đau.

4- Giống như chúng ta có những cảm nhận này và quyền lợi này, vì thế người khác cũng có cùng cảm giác và cùng quyền lợi một cách bình đẳng.

5- Phản chiếu trên sự kiện rằng sự khác biệt giữa tự thân và người khác là ta chỉ là một người đơn lẻ, trái lại những chúng sinh khác là vô số.

6- Đề ra câu hỏi này: Mỗi người phải được sử dụng vì việc đạt đến hạnh phúc của tôi hay tôi phải nên giúp người khác đạt được hạnh phúc?

7- Hãy tự tưởng tượng, tĩnh lặng và hợp lý, nhìn đến một phía vào một phiên bản khác của chính tôi – nhưng vào vị kỷ, quá tự hào, không bao giờ nghĩ đến lợi ích của người khác, chỉ quan tâm với tự thân của mình,sẳn sàng làm hầu như bất cứ điều gì để thỏa mãn cho nó.

8- Về phía khác của chúng ta hãy tưởng tượng một số những người nghèo cùng không liên hệ đến ta, khốn khó và đau khổ.

9- Bây giờ chúng ta – như một người không thành kiến, nhạy cảm ở trung tâm – quan tâm điều này: Cả hai phía muốn hạnh phúc và muốn loại trừ đớn đau; trong cách này, họ là bình đẳng, giống nhau. Thêm nữa, cả hai có quyền hoàn thành những mục tiêu này.

10- Nhưng hãy nghĩ:

Sự ích kỷ thúc đẩy con người bên một phía chỉ là một người duy nhất, trái lại những người khác là số lượng lớn hơn rất nhiều, ngay cả là vô số. Có phải con người vị kỷ đơn lẻ này là quan trọng hơn? Hay có phải nhóm người nghèo cùng, khốn khó, bất lực ấy là quan trọng hơn?

Chúng ta tham gia vào phía nào? Ta, như người không thành kiến ở trung tâm, sẽ tự nhiên chiếu cố đám đông lớn hơn những người khốn khó; không có cách nào để tránh nhu cầu tràn ngập của số lượng lớn những con người, một cách đặc biệt trong sự tương phản đến đặc tính tự hào và ngu xuẩn. Nếu chúng ta có một trái tim nồng ấm, chúng ta sẽ tự nhiên bị cuốn hút vào phía những người khốn khó.

11- Hãy phản chiếu:

Nếu, tôi chỉ là một người, lợi dụng số đông, tôi đang hành động một cách tương phản với tính người của tôi.

Thực tế, để hy sinh một trăm đô la vì lợi ích của một đô la là rất ngu ngơ; dành một đô la vì lợi ích của một trăm đô la là thông minh.

12- Suy nghĩ cách này, hãy quyết định:

Tôi sẽ đặt sự nhấn mạnh của tôi lên số nhiều hơn là trên con người vị kỷ này.

Giống như mỗi bộ phận trên được quan tâm một cách bình đẳng là thân thể của ta và do vậy được bảo vệ một cách bình đẳng khỏi đau đớn, vì thế tất cả chúng sinh phải được bảo vệ một cách bình đẳng khỏi khổ đau.

Phần ba

1- Bắt đầu với người thân nhất, hãy nghĩ:

Con người này muốn hạnh phúc nhưng bị đánh mất. Thật dễ thương như thế nào nếu người ấy có thể thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc!

Thiền quán cách này trong một thời gian dài cho đến khi phát sinh một cảm giác yêu mến người thân nhất như bà mẹ thực hiện cho đứa con ngọt ngào yêu mến của bà. Mặc dù điều này không dễ dàng để làm với việc lưu tâm đến một người thân hữu tốt, nhưng hãy thong thả. Chú ý cảm giác của chúng ta, chúng sẽ là kiễu mẫu để mở rộng đến người khác.

2- Tiếp tục cùng sự thiền quán với sự quan tâm đến nhiều người thân hữu hơn cho đến khi nguyện ước cho sự hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc mạnh mẽ một cách đồng đẳng cho tất cả. Thực hiện điều này đến từng người một:

Nếu cảm giác của chúng ta không mạnh mẽ như cho người thân nhất, làm mới cảm xúc như những bước phía trước, phản chiếu trên sự mong muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau của họ, họ đã từng là người thân nhất của ta trong phạm vi của cõi luân hồi, họ đã từng ân cần với ta, và họ xứng đáng để được đền đáp cho sự ân cần ấy.

3- Tưởng tượng một người trung tín trước mặt ta, hãy nghĩ:

Hãy chắc chắn không để việc thiền quán chỉ là chữ nghĩa; vấn đề là chúng ta thay đổi nhận thức căn cứ trên cảm giác cho người thân nhất.

4- Tiếp tục cùng đề mục thiền quán với sự liên hệ đến nhiều người trung tín hơn cho đến khi nguyện ước này cho hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc là mạnh mẽ một cách bình đẳng cho những người thân và người trung tín.

5- Hãy tưởng tượng người thù oán tối thiểu trước mặt ta, hãy quán chiếu:

Trụ với sự thực tập này cho đến khi chúng ta thật sự cảm nhận nguyện ước chân thành cho hạnh phúc và tất cả nguyên nhân của hạnh phúc cho người này, người đã làm tổn hại ta hay người thân của ta. Duy trì điều này cho đến khi nó mạnh mẽ như đối với người thân và người trung tín.

6- Tiếp tục cùng sự thực tập việc quan tâm đến một kẻ thù oán khác, chẳng hạn như người nào đó đã làm ta chán nản tại sở làm hay nơi công cộng. Khi chúng ta dã thành công, chậm rãi quân tâm đến nhiều người thù oán hơn, dần dần mở rộng đến phạm vi cảm nhận của từ ái yêu thương.

Phần bốn

1- Bắt đầu với người thân nhất, hãy nghĩ:

2- Mở rộng cùng nguyện ước đến nhiều người thân hữu hơn, đến một mức độ nơi mà yêu cầu cho hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc là bình đẳng cho tất cả những người ấy.

3- Tưởng tượng một người trung tính ở trước mặt ta, hãy suy nghĩ như sau:

4- Tiếp tục cùng đề mục thiền quán với sự quan tâm đến nhiều người trung tính hơn cho đến khi đòi hỏi hạnh phúc và tất cả nguyên nhân của hạnh phúc là đồng đẳng một cách mạnh mẽ đối với người thân và người trung tính.

5- Hãy tưởng tượng đến người thù oán tối thiểu trước mặt ta, và quán chiếu:

Phản chiếu trên điều này cho đến khi chúng ta trải nghiệm một đòi hỏi chân thành cho hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc cho con người này, người đã từng làm tổn hại ta hay người thân của ta. Hãy làm như thế cho đến khi nó mạnh mẽ như đối với những người thân và người trung tính. Điều này cần thời gian.

6- Tiếp tục cùng sự thực tập với sự quan tâm đến một người thù oán khác, chẳng hạn như ai đó đã làm cho ta tức tối và bực bội.

Chỉ khi cảm giác của chúng ta mạnh mẽ và chân thành, hãy quan tâm đến một kẻ thù oán khác, và rồi một người khác nữa, dần dần mở rộng chu vi từ ái của chúng ta.

Phần năm

1- Bắt đầu với người thân nhất, hãy nghĩ: