Chiếc áo thầy tu tuy đơn sơ nhưng nói lên một đời sống nhu hòa, nhẫn nhục, bình đẳng, khiêm cung của một tấm lòng cao quý của những bậc tu hành. Tấm áo này chẳng những đem đến sự an vui, hạnh phúc cho cá nhân trong đời tu tập, mà còn là chất keo kết nối người con Phật với Pháp trong dòng giác ngộ.
कषाय, kaṣāya, trong tiếng Phạn không có nghĩa là áo và trong ngôn ngữ bình dân, nó có nhiều nghĩa như sau : Làm se, chất làm se, hương vị làm se, chất làm se hương vị, mùi hăng, tiết dịch của cây, nước trái cây, kẹo cao su, nhựa, thuốc mỡ, bôi nhọ, xức dầu, bụi bẩn, rác rưởi, vết dơ, tạp chất, tội lỗi, ngu dốt, khuyết tật, phân rã, phiền não, màu nghệ, màu da cam, màu vàng đỏ, nhuộm với màu cam, niềm đam mê của cảm xúc, mục nát, rỗng bộng…
Trong tiếng Phạn và tiếng Pali, Cīvara là từ dùng chung cho Y phục của tu sĩ, và không có phân biệt về màu sắc của nó.
Từ khi, thái tử Siddhārtha Gautama rời bỏ hoàng cung để tìm đạo, Ngài đã chọn lấy bộ đồ của người khất sĩ, được làm bằng nhiều miếng vải vụn, rách nát, dơ bẩn, nhặt từ trong đống rác hay lò thiêu, may lại thành một tấm hình vuông hay chữ nhật đủ để quấn thân và được nhuộm màu bằng những loại võ cây hay các loại cỏ khác nhau.
Thuật ngữ Kaṣāyā, कषाय, qua ý nghĩa suy tàn, phân rã, giảm dần, dơ bẩn, ô trọc, trong thời Ngũ trược theo cái nhìn của Phật học, đã nói lên sự đa dạng của nó trong mặt Văn học Phật giáo cũng như Văn hóa nói chung.
Chiếc áo thầy tu tuy đơn sơ nhưng nói lên một đời sống nhu hòa, nhẫn nhục, bình đẳng, khiêm cung của một tấm lòng cao quý của những bậc tu hành. Tấm áo này chẳng những đem đến sự an vui, hạnh phúc cho cá nhân trong đời tu tập, mà còn là chất keo kết nối người con Phật với Pháp trong dòng giác ngộ.
Trường ca chiếc áo cà sa là những dòng thi ca được viết trong những đêm dài của Thầy Minh Đức, qua phần diễn nghĩa phạn ngữ trong bài Ý nghĩa về thuật ngữ कषाय, kaṣāya và chiếc áo mang tên này của TS Huệ Dân.
Phần hai trích trong Tập thi ca Văn học Phật giáo Việt Nam của Thầy Minh Đức.
Biết bao thầm kính nhân hiền
Mai danh ẩn tích hành thiền không xa
Áo bào đổi lấy cà sa
Bồ đề thành đạo thiết tha con đường
Trung dung giải thoát vấn vương
Lung linh duyên khởi tấm gương thuở nào
Khổ đau trong kiếp ba dào
Nhân nào quả nấy lao đao mãi à
Lòng từ trí tuệ cà sa
Chuyển mê khai ngộ tâm ta quả là
Vườn nai diệu pháp lăn xa
Trần Như thọ lãnh cà sa khởi đầu
Nửa vòng chuổi ngọc thâm sâu
Tùy duyên bất biến nhiệm mầu tại gia
Xuất gia bảo trọng cà sa
Tăng đoàn chuyển pháp bay xa toàn cầu
Đơn sơ nhẫn nhục bấy lâu
Công năng sáng tạo qua câu nghĩa này
Vàng y giải thoát phương tây
Sinh tâm tịnh cảnh đó đây ta bà
Dù cho thế sự bao la
Đổi thay như chớp lòng ta vẫn là
Thời gian miên viễn từ xa
Không gian vô tận hằng sa đâu lường
Chánh tri dẫn đạo phi thường
Thâm sân chuyển thể tình thương kiếp người
Sợ gì thay đổi ai ơi
Bồ đề hoa nở sáng ngời tan ngay
Hoại màu nguyên thủy sơ khai
Nâu vàng hợp thể sắc phai bạc màu
Nhập dòng đoàn thể cùng nhau
Làm nên trang sử thanh cao nối liền
Lập công bồi đức hiện tiền
Cà sa tồn tại khắp miền Việt nam
Não phiền ở tại lòng tham
Sai lầm cũng tại túi tham quá đà
Nghĩ suy một kiếp ta bà
Nhanh như điện chớp thế là còn chi
Con người nhờ có lương tri
Cái thân ngũ uẩn có gì đắm say
Khi nào đất nước lên ngai
Học hạnh như đất thiên tai đâu tìm
Tùy duyên như nước lặng im
Vân du khắp cõi sao tìm đặng đây
Y vàng rực rỡ ơn thầy
Cà sa vô ngại từ đây trải dài
( còn tiếp )
T. Minh Đức
Hits: 43
